عوامل موثر در خصلت یونی و خصلت کووالانسی یک پیوند
به طور کلی وقتی در یک پیوند کووالانس اتم های در گیر پیوند همسان نبوده وبین آنها در قدرت الکترونگاتیوی اختلاف باشد ابر الکترونی پیوند بین اتم ها توزیع یکنواخت نداشته وبه سمت اتم الکترونگاتیوتر کشیده می شود در این شرایط بر روی اتم الکترو نگاتیو کسری از بار منفی-δ وبر روی اتم الکتروپزتیو کسری از بار مثبت+δ قرار می گیرد . واضح است که هر چه اختلاف الکترونگاتیوی بین اتم های در گیر پیوند بیشتر باشد بار های مثبت ومنفی بر روی اتم ها بزرگتر می شودچون در این حالت الکترون نه بطور کامل , بلکه بطور جزئی منتقل می شود میتوان گفت یک پیوند کووالانس قطبی هم ماهیت پیوند یونی وهم ماهیت کووالانسی دارد با افزایش هر چه بیشتر اختلاف الکترونگاتیوی از خصلت کووالانس کاسته وبه خصلت یونی اضافه می شود به طوری که اگر اختلاف الکتر ونگاتیوی از ۱٫۷ بیشتر باشد کشیدگی الکترون به سمت اتم الکترونگاتیو به قدری قوی صورت می گیرد که می توان گفت انتقال کامل الکترون صورت گرفته وپیوند از نوع یونی است.
نکته قابل دقت این است که تنها اختلاف الکترونگاتیوی بیشتر از ۱٫۷ نمی تواند تنها عامل تعیین کننده درخصلت یک پیوند باشد به طور مثال در Be_F قدرت الکترونگاتیوی F برابر ۴وقدرت الکترونگاتیوی Beبرابر ۱٫۵است ولی با آنکه اختلاف برابر ۲٫۵ می باشد این پیوند بیشتر خصلت کووالانس دارد علت این است که در ایجاد یک پیوند یونی علاوه بر اختلاف الکترونگاتیوی چگالی بار یون نیز موثر است چگالی بار یون برابر نسبت بار به شعاع (e/m)بوده ومعیاری از میزان پایداری یون است یونهایی که شعاع کوچک وبار بزرگی دارند ازچگالی بار بالایی داشته وناپایدارند ودر واقع تراکم بار برروی آنها مزاحمت ایجاد می کند از این رو این یونها تمایلی به تشکیل ندارند به طور مثال یون Be2+تنها یک لایه داشته ودارای دو بار کامل مثبت است واز چگالی باربالایی برخورداراست به همین دلیل اتم بریلیم الکترون خود را به طور کامل در اختیار فلوئور قرار نمی دهد تا از تشکیل یون Be2+ جلوگیری کندازاین رو پیوند کاملا ماهیت یونی نداشته وکووالانسی قطبی است
به طور مشابه در H-F با آنکه اختلاف الکترونگاتیوی در حد ۱٫۹است ولی پیوند کووالانسی است چون شعاع یون در H+ خیلی کوچک ودر حد شعاع یک هسته است و چگالی بار بسیار بالاست و این یون جز در محیط های آبی که می تواند از طریق آب پوشی فشار بار خود را جبران کند تمایلی به تشکیل ندارد
پیوند B-Fدر BF3 نیز به دلیل چگالی بار بالا در یون B3+ به طور عمده خصلت کووالانس دارد.
منبع : سایت جهان تاب
